We wtorek 9 stycznia na Wydziale Informatyki Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego odbyła się konferencja naukowa poświęcona tematowi sztucznej inteligencji i perspektyw jej wykorzystania w literaturze. W jej trakcie omówione zostały wyniki eksperymentu przeprowadzonego przez szczeciński Związek Literatów Polskich.
Cała koncepcja badania opierała się na napisaniu wiersza przez sztuczną inteligencję, w którym wersy będą występować naprzemiennie z tymi napisanymi przez poetki i poetów ze szczecińskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Leszek Dembek, prezes ZLP Szczecin wyjaśnia, że cały eksperyment poetycki pod nazwą „POE(SI)A IT” trwał około jednego miesiąca. Wiersze były pisane metodą polifoniczną, czyli do każdego wersu stworzonego przez sztuczną inteligencję należało dopisać własny wers z zachowaniem oryginalnego znaczenia wersu. Następnie z tych wierszy stworzono utwory wielowymiarowe. Na ich podstawie został też stworzony tzw. wiersz konfiguracyjny, zawierający najlepsze, najwartościowsze wersy lub wybrane słowa, według oceny danego autora, który układał własną konfigurację wiersza. Powstałe w ten sposób utwory nie budziły w zasadzie żadnych zastrzeżeń, nie były pozbawione sensu ani spójności.
Jednak sztuczna inteligencja wciąż zaskakuje nas wszystkich w swojej „inteligencji”. Jednocześnie temat ten od początku rozgrzewa wiele dyskusji i wzbudza jeszcze więcej kontrowersji. Czy ingerowanie w tak dużym stopniu w technologie nie spowoduje, że w pewnym momencie zaczną się one wymykać nam z rąk? Czy tworzenie tak „inteligentnych” narzędzi jest słusznym przyczynkiem do kreowania scenariuszy na życie prosto z filmów science fiction? Eksperyment przeprowadzony przez Związek Literatów Polskich w Szczecinie pokazuje, że AI nie tylko pisze spójne i logiczne teksty, ale w pewien sposób wprowadza nas w nową erę tworzenia, jaki i rozumienia tej poezji. Leszek Dembek sam zaznacza, że takich wierszy nie można interpretować w sposób konwencjonalny. Należy szukać nowych narzędzi poznawczych. Jednak zapytany, o słuszność dystansowania się społeczeństwa wobec nowych technologii odpowiada:
– Na szczycie w Dawos Sundar Pichai prezes Alphabetu powiedział, że posiedliśmy coś ważniejszego od opanowania ognia, że sztuczna inteligencja jest „jedną z najbardziej fundamentalnych rzeczy, nad która pracuje ludzkość”, że cała ludzkość musi się w tej sprawie dogadać.
Szczeciński Związek Literatów Polskich nie kończy pracy nad eksperymentem. Planowany jest jego kolejny etap tzw. faza „odwróconej piramidy”, czyli tworzenie wersów przez sztuczną inteligencję do wierszy tradycyjnych. Dodatkowo w zamyśle są jeszcze inne projekty jak np. pisanie wersów pośrednich między wersami. Szczeciński Związek Literatów Polskich zapowiada pokazanie wyników pracy w marcu. Warto zaznaczyć, że eksperyment przykuwa uwagę środowiska naukowego. ZLP przewiduje połączenie sił z Uniwersytetem Szczecińskim, Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym, a w perspektywie Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu.
