„Nasze obserwacje dostarczają prawdopodobnie najlepiej udokumentowany przypadek nowego gatunku ptaka lęgowego w Polsce” – informuje ornitolog, Dominik Marchowski. To duża, przyrodnicza niespodzianka. Rybitwa wielkodzioba po raz pierwszy lęgowa w Polsce, tuż pod Szczecinem.
Od 2021 roku rybitwy wielkodziobe upodobały sobie sztuczne wyspy na Zalewie Szczecińskim: Brysną i Śmięcką. W okresie ornitolodzy, którzy są tam częstymi gośćmi, obserwowali tam koncentracje nawet do 130 osobników.
– W okresie lęgowym regularnie widzieliśmy dorosłe osobniki w obrębie kolonii śmieszek i rybitw rzecznych, a także tokujące w powietrzu ptaki. W czerwcu 2024 roku odkryliśmy pierwszy lęg tego gatunku – pisze w social mediach Dominik Marchowski.
Przyrodnik skrupulatnie wskazuje na daty, które dokumentują niezwykłe wydarzenie. udało się też nakręcić film, który świetnie pokazuje ptaki.
Obserwacje
- 25 maja
Obserwowaliśmy 3 dorosłe osobniki na skraju dużej kolonii śmieszki i rybitwy rzecznej na wyspie Śmięckiej.
- 7 czerwca
Paweł Stańczak jako pierwszy zauważył dorosłą rybitwę wielkodziobą w kolonii. Po dłuższej obserwacji dostrzegliśmy drugiego ptaka przynoszącego partnerowi rybę. Po konsumpcji prezentu ptak wrócił do gniazda – mieliśmy pewność, że obserwujemy lęg.
Film autorstwa Piotra Zienka dokumentuje to zdarzenie:
- W gnieździe znaleźliśmy jedno jajo. Dokonaliśmy pomiarów i szybko się wycofaliśmy. Z odległości obserwowaliśmy ptaka wysiadującego, który powrócił do gniazda.
Kontrole i rozwój
- 17 czerwca
Stwierdziliśmy obecność dwóch jaj i zamontowaliśmy fotopułapkę. Po naszym opuszczeniu terenu, ptak wrócił do wysiadywania po 13 minutach.
- 3 lipca
Wykluły się pisklęta.
- 11 lipca
Zauważyliśmy dwa młode, które zaobrączkowaliśmy.
- 11-27 lipca
Z zapisów fotopułapki wynika, że ptaki młode były karmione jeszcze kilka dni, potem przeniosły się z kadru urządzenia.
- 27 lipca
Nie znaleźliśmy młodych ptaków ani niepokojących się dorosłych osobników. Obserwowaliśmy grupkę sześciu rybitw wielkodziobych, w tym przynajmniej jednego tegorocznego osobnika w szacie juwenalnej, ptak pochodził z innego lęgu, gdyż to za krótki czas u tego gatunku do uzyskania zdolności do lotu.
Przypuszczenia dotyczące straty lęgu
- Drapieżnictwo. Na wyspie 27 lipca obserwowaliśmy 25 bielików.
- Wysoka temperatura. W niektóre dni temperatura przy gruncie wynosiła ponad 50°C (dane z fotopułpaki).
- Ptasia grypa. Obserwowaliśmy młodą rybitwę rzeczną w agonii z charakterystycznymi objawami, ale masowej śmiertelności na wyspie nie było.
– Nie znamy dokładnej przyczyny straty lęgu, gdyż młode przesunęły się poza zasięg fotopułapki. Mimo to, nasze obserwacje dostarczają prawdopodobnie najlepiej udokumentowany przypadek nowego gatunku ptaka lęgowego w Polsce – mówi Dominik Marchowski.
Dwie sztuczne wyspy na Zalewie Szczecińskim, Brysna i Śmięcka, powstały podczas pogłębiania toru wodnego Świnoujście-Szczecin. Obie szybko zostały zasiedlone przez ptaki. Ornitolodzy regularnie tam bywają i prowadzą obserwacje. Od momentu powstania, wyspy te nie przestają zadziwiać obfitością różnorodnych gatunków ptaków.
Pojawienie się tam rybitwy wielkodziobej oraz jej lęg na wyspach należy uznać ze ogromną, ornitologiczną niespodziankę.
Jak informowaliśmy miesiąc temu, przyrodnicy odnotowują pojawianie się na „nowych” wyspach bardzo rzadkich gatunków ptaków. To jednak może się zmienić. Jeśli o wyspy nie zadba się w należyty sposób, to zarosną i stracą swoje walory. Wówczas, jak podkreślają ornitolodzy, niektóre gatunki stąd znikną i może dojść do tego, że będą tu bytowały tylko pospolite ptaki. Regularne koszenie traw i krzaków powinno się rozpocząć najpóźniej od przyszłego roku.
Administratorem wysp jest Urząd Morski, który koszenie może zlecać we własnym zakresie lub może powierzyć zarządzanie wyspami organizacji pozarządowej i to taka organizacja będzie wówczas zajmowała się utrzymaniem Brysnej i Śmięckiej.
Sztuczne wyspy na Zalewie uwielbiane przez ptactwo. Pojawiają się tam bardzo rzadkie gatunki
