Każdego dnia karmimy, doglądamy i dbamy o bakterie w naszych oczyszczalniach. Niewiele osób wie, że je mamy i jak bardzo ważne są dla całego procesu oczyszczania ścieków. Żeby bakterie mogły wykonywać swoją pracę potrzebny jest tlen dlatego przebudowujemy instalację napowietrzania komór osadu czynnego w obiekcie na Pomorzanach – mówi Hanna Pieczyńska ze ZWiK-u.
Cały proces oczyszczania jest bardzo długi i skomplikowany. W końcowym jego efekcie do Odry odprowadzamy wodę czystszą niż ta, która płynie w korycie, a większość elementów będących efektem oczyszczania wykorzystujemy. Warto jednak pochylić się nad biologiczną częścią. To właśnie bakterie niwelują szeroką gamę toksycznych związków oraz zanieczyszczeń organicznych. Mikroorganizmy odgrywają więc niezwykle istotną rolę, pomimo faktu, że są całkowicie niezauważalne. Właśnie dlatego trzeba o nie bardzo dbać. Dla optymalizacji działań ważna jest ich odpowiednia ilość i napowietrzenie. Stąd inwestycje między innymi w instalację napowietrzania, która właśnie jest realizowana w oczyszczalni Pomorzany. Koszt tej inwestycji to blisko 8 mln złotych.
– W Szczecinie stosowany jest nowoczesny, drobnopęcherzykowy system napowietrzania ścieków, który między innymi przyczynia się do zmniejszenia zapotrzebowania na energię elektryczną – wyjaśnia Hanna Pieczyńska.
Projekty realizowane przez szczeciński Zakład Wodociągów i Kanalizacji miały za zadanie modernizację całego systemu napowietrzania. Dokonano wymiany dmuchaw powietrza na nowoczesne energooszczędne, wymieniono mieszadła na energooszczędne, z płynną automatyczną regulacją mocy w zależności od etapu procesu, zainstalowano ruszt napowietrzający nowego typu, który jest dużo efektywniejszy i energooszczędny.
– Wykonywana w tej chwili część to dalsza przebudowa instalacji napowietrzania komór osadu czynnego – mówi Hanna Pieczyńska. – Oczekiwane efekty tego zadania to uzyskanie zakładanej ilości powietrza poprzez wymianę urządzeń do napowietrzania drobnopęcherzykowego ścieków jak również znaczna redukcja zapotrzebowania na energię do tych procesów. Inwestycja zakładała przebudowę rurociągów wraz z wymianą armatury, wymianę mieszadeł oraz podłączenia urządzeń do systemu SCADA i adaptację systemu sterowania – dodaje.
Jak działa oczyszczalnia?
Napowietrzanie jest jednym z wielu procesów, które odbywają się w oczyszczalni, która przyjmuje ścieki z terenów zamieszkujących blisko 420 tys. mieszkańców, a średnia ilość dopływających ścieków to 66 000 m3 na dobę. W zlewni oczyszczalni przeważa kanalizacja ogólnospławna – ścieki i wody deszczowe. Na oczyszczalnię pomorzańską ścieki dopływają z czterech zlewni rurociągami tłocznymi, z przepompowni ścieków – Grabów, Dolny Brzeg, Górny Brzeg, Białowieska i Szczawiowa oraz dodatkowo z punktu zlewnego ścieków dowożonych, zlokalizowanego na terenie oczyszczalni. Z uwagi na ogólnospławny charakter zlewni, w czasie opadów deszczu oraz roztopów ilość ścieków dopływających do oczyszczalni w czasie doby jest ponad trzykrotnie wyższa niż w czasie pogody suchej.
Najprostszy sposób opisu oczyszczalni w wersji skróconej, w ramach ogromnego uproszczenia to jej podział na:
OCZYSZCZANIE MECHANICZNE
Ścieki trafiają na kraty, na których zostają oddzielone elementy o średnicy większej niż 6 mm. Kolejne etapy to piaskowniki i osadniki wstępne gdzie usuwany ze ścieków jest piasek i tłuszcze. Obiekty oczyszczania mechanicznego zostały wykonane w sposób minimalizujący powstawanie na terenie oczyszczalni odorów, zbiorniki i kanały zostały przykryte pokrywami z laminatu, a powietrze z tej części oczyszczalni do atmosfery odprowadzane jest poprzez biofiltry.
OCZYSZCZANIE BIOLOGICZNE
W tym etapie ścieki są kierowane do komór osadu czynnego, gdzie podczas procesu biologicznego oczyszczania zostaje usunięty z nich azot i fosfor. Tutaj główną rolę grają bakterie, które dzięki dozowaniu odpowiedniej ilości powietrza utrzymujemy w dobrej formie. Z komór osadu czynnego ścieki kierowane są do osadników wtórnych, w których osad czynny oddzielany jest od ścieków.
Proces oczyszczania ścieków nierozerwalnie związany jest z powstawaniem odpadów i osadów. Zatrzymane na kratach większe nieczystości – skratki po sprasowaniu gromadzone są w pojemnikach kontenerowych, a następnie odwożone są do utylizacji przez podmioty zewnętrzne posiadające stosowne pozwolenia i decyzje. Piasek wytrącony w piaskownikach tłoczony jest do separatorów piasku i również wywożony przez firmę zewnętrzną do dalszego zagospodarowania. Osady ściekowe, powstałe w procesie oczyszczania, poddajemy stabilizacji beztlenowej i odwodnieniu. Powstający podczas stabilizacji osadów biogaz wykorzystujemy do produkcji energii elektrycznej i cieplnej.
OBRÓBKA TERMICZNA OSADÓW
Przefermentowany osad, z którego uzyskujemy biogaz jest następnie odwadniany na prasach taśmowych i kierowany do dalszej termicznej obróbki. W wyniku procesów tam zachodzących osad jest najpierw suszony, a następnie spalany. Ciepło uzyskiwane w procesie spalania jest wykorzystywane do procesu jego suszenia tak więc cały proces staje się samowystarczalny energetycznie.
W wyniku spalania osadów powstają żużle, które zawierają w sobie bardzo duże ilości fosforu. Dzięki temu są one odbierane jako surowiec i wkład do produkcji nawozów sztucznych.
Jak podkreśla Hanna Pieczyńska, w oczyszczalni wykorzystuje się w stopniu maksymalnym wszystkie elementy i pochodne procesów oczyszczania ścieków uzyskując z nich energię elektryczną i cieplną na potrzeby prowadzenia procesów, a dzięki obróbce termicznej części stałych surowiec wykorzystywany następnie w produkcji nawozów.
