Tylko w tym roku Gmina Miasto Szczecin wypłaciła szkołom policealnym ponad 18 milionów złotych. Nie zawsze, jak mówi nasz rozmówca, idzie to z jakością kształcenia i często płacimy za „duchy”. Zdarza się, że w imię dotacji idącej za uczniem, przepuszcza się z jednego semestru na drugi takie osoby, których wykładowcy nigdy nie widzieli na oczy.
Zapisują się do szkół policealnych z różnych powodów: jedni chcą zdobyć nowe umiejętności, inni dokształcić. Jeszcze inni muszą wykazać, że mają status ucznia, by utrzymać świadczenia takie jak renty, itp. Koszty, jakie ponosimy w związku z dotacjami na rzecz szkół policealnych są ogromne. Co ciekawe, z roku na rok ilość uczniów w takich placówkach w Szczecinie rośnie.
rok szkolny 2019/2020 – 3093 uczniów/słuchaczy
rok szkolny 2020/2021 – 3609 uczniów/słuchaczy
rok szkoły 2021/2022 – 4631 uczniów/słuchaczy
rok szkolny 2022/2023 – 5087 uczniów/słuchaczy
rok szkolny 2023/2024 – 5359 uczniów/słuchaczy
Wraz ze wzrostem ilości uczniów, rosną też koszty ponoszone w związku prowadzeniem takiej formy edukacji na terenie Szczecina.
– Kwota dotacji oświatowej wypłacona niepublicznym szkołom policealnym, z uwzględnieniem dotacji podstawowej na ucznia, dotacji za dyplom zawodowy tzw. „za efekt” oraz dotacji za kwalifikacyjne kursy zawodowe do sierpnia tego roku wyniosła 18 399 371,82 zł – informuje Marta Kufel ze szczecińskiego magistratu.
W minionych latach kwoty dotacji kształtowały się następująco:
2019 r. – 11 553 343,30 zł
2020 r. – 11 863 981,86 zł
2021 r. – 15 265 613,60 zł
2022 r. – 16 530 039,86 zł
2023 r. – 18 550 004,74 zł
To ogromne kwoty, które nie zawsze idą w parze z jakością i efektywnością kształcenia. O ile można dyskutować o poziomie nauczania, o tyle dotowanie uczniów, którzy są do szkoły zapisani, ale nie pojawiają się na zajęciach, a mimo to… zdają na kolejny semestr, jest dalekie od ideału. Jest również dalekie od zasadności dofinansowania.
– Uczyłem kilka lat w jednej ze szkół, były ogromne naciski na to, by uczniów przepuszczać z jednego semestru na drugi nawet wówczas, gdy nigdy nie przychodzili na zajęcia. Znam jeden przypadek, kiedy wręcz dyrekcja placówki wystawiała oceny uprawniające do promocji na kolejny semestr bez porozumienia z nauczycielem. Chodzi tylko o pieniądze, a nie samo nauczanie – mówi zaprzyjaźniony z naszą redakcją wykładowca.
Czy te szkoły są w jakikolwiek sposób rozliczane lub kontrolowane pod względem efektywności prowadzonego kształcenia?
– Co do efektywności prowadzenia kształcenia w niepublicznych szkołach policealnych, to Gmina Miasto Szczecin jest jedynie organem dokonującym wpisu do ewidencji niepublicznych szkół i placówek oraz organem przekazującym dotację na uczniów w tych szkołach – przyznaje Marta Kufel.
Dotacje, jakie otrzymują szkoły policealne są uzależnione od liczby uczniów, a nie od rzeczywistej jakości kształcenia czy osiągnięć dydaktycznych. Oznacza to, że środki publiczne są przyznawane nie na podstawie realnych efektów edukacyjnych, lecz na podstawie liczby zarejestrowanych uczniów – niezależnie od ich frekwencji i zaangażowania. Rodzi to pytanie o sensowność takich wydatków i zasadność dofinansowania dla instytucji, które nie są w stanie zagwarantować odpowiedniego poziomu nauczania.
W 2023 roku Najwyższa Izba Kontroli przyjrzała się finansowaniu takich placówek. W raporcie pokontrolnym czytamy, że sposób uregulowania w ustawie o finansowaniu zadań oświatowych systemu kształcenia osób dorosłych sprzyja nadużyciom i nieefektywnemu wykorzystaniu środków publicznych i wymaga kompleksowej zmiany.
Nadzór pedagogiczny nad szczecińskimi szkołami policealnymi sprawuje Kuratorium Oświaty w Szczecinie.
