W roku 2022 i 2023 roku sprawdzają, co dzieje się na nowych wyspach na Zalewie Szczecińskim – Brysnej i Śmięckiej. „Nasze badania skupiały się zarówno na monitorowaniu kolonizacji tych wysp przez ptaki, jak i na obserwacji postępu sukcesji roślinności” – informuje ornitolog, Dominik Marchowski.
Najważniejszym osiągnięciem były informacje dotyczące szablodziobów (Recurvirostra avosetta), u których odnotowaliśmy wzrost liczebności. W tym roku mieliśmy 25 par lęgowych, z czego 20 na wyspie Brysnej i 5 na Śmięckiej. To znaczący wzrost w porównaniu z rokiem 2022, kiedy mieliśmy 14 par. Co więcej, dzięki Marcinowi Sidelnikowi i Marcinowi Faberowi udało się założyć nadajniki GPS/GSM na 5 dorosłych osobników, co pozwoliło śledzić ich migracje.
– Obserwacje liczebności szablodziobów dochodzące do 100 osobników to widoki, do który w Polsce raczej nie jesteśmy przyzwyczajeni, a z takimi mieliśmy do czynienia na wyspach jak młode już podrosły – komentuje Dominik Marchowski. – W 2023 zaobrączkowaliśmy łącznie 25 młodych szablodziobów, co daje nam razem 57 zaobrączkowanych ptaków w latach 2022 i 2023. Dzięki temu udało nam się poznać trasy ich migracji. Okazuje się, że wybierają one bardzo urokliwe miejsca na zimowanie, takie jak Wenecja we Włoszech, San Sebastian w Hiszpanii czy wybrzeże Morza Śródziemnego w okolicach Murcji, również w Hiszpanii – tłumaczy.
Liczebności innych ptaków lęgowych również były imponujące. Na przykład przyrodnicy zidentyfikowali 13 par sieweczki obrożnej (Charadrius hiaticula), 15 par oharów (Tadorna tadorna), liczebność rybitw rzecznych (Sterna hirundo) wyniosła aż 320 par, rybitw białoczelnych (Sternula albifrons) – 14 par, śmieszek (Chroicocephalus ridibundus) – ponad 400 par. Pierwszy raz gniazdowała mewa czarnogłowa (Ichthyaetus melanocephalus).
– Ponadto, stwierdziliśmy również obecność innych gatunków ptaków lęgowych na wyspach, takich jak czajka (Vanellus vanellus), dymówka (Hirundo rustica), pliszka siwa (Motacilla alba) i śpiewająca rokitniczka (Acrocephalus schoenobaenus). Przez cały okres lęgowy obserwowaliśmy rybitwy wielkodziobe (Hydroprogne caspia) również tokujące w locie pary – informuje Dominik Marchowski.
Wyspy stanowią także doskonałe miejsce dla ptaków przelotnych i zimujących. Na wyspie Śmięckiej, w okresie między rokiem 2022 a 2023, obserwowano koncentrację aż 11 tysięcy grążyc (Aythya sp.), z przewagą głowienki (Aythya ferina) – 6 tysięcy osobników. Latem z kolei można było zobaczyć duże skupiska siewek z 22 gatunków, w tym płatkonogi szydłodziobe (Phalaropus lobatus) i biegusy płaskodziobe (Calidris falcinellus). Oprócz tego liczne kaczki, w tym kilkaset płaskonosów (Spatula clypeata).
– Mamy nadzieję, że wyspy staną się stałym lęgowiskiem dla szablodziobów oraz bezpiecznym miejscem dla gatunków zagrożonych, takich jak sieweczka obrożna, rybitwa białoczelna i ohar. Na szczęście, ze względu na ograniczoną dostępność oraz częste kontrole ze strony szczecińskiego Urzędu Morskiego, presja turystyczna nie była dotąd znacząca. Niemniej jednak, należy zawsze uwzględniać to jako potencjalne zagrożenie. Na razie brak także ssaków naziemnych, co sprzyja bezpiecznym lęgom ptaków. Niemniej jednak, zauważamy szybko postępującą sukcesję naturalną. Dlatego konieczne są działania mające na celu kontrolę zarastających wyspy wierzby i trzciny. Warto sobie uświadomić, że po zaledwie trzech latach istnienia, na wyspie pojawiły się już zarośla wierzbowe osiągające 3 metry wysokości. Jeśli nie podejmiemy działań w celu kontrolowania rozwoju roślinności, możemy stracić raj dla szablodziobów, oharów i sieweczek obrożnych – wyraża niepokój ornitolog.
