Jak wygląda kurs na motorniczego? Składa się z dwóch części – teoretycznej i praktycznej. Trochę jak kurs na prawo jazdy, tyle że mamy tu zupełnie inny pojazd, a do tego motorniczy musi mieć świadomość, że wiezie pasażerów.
Teoretyczna cześć kursu na pozwolenie do kierowania tramwajem to dziesięciodniowe zajęcia, odbywające się w obiektach przy ul. Klonowica. W tej części kursu przyszły motorniczy musi zaznajomić się z wiedzą na temat tramwajów i infrastruktury tramwajowej oraz zachowania w ruchu drogowym podczas prowadzenia tramwaju. Zajęcia prowadzone są w większości przez pracowników Tramwajów Szczecińskich. Są to m.in. motorniczowie, instruktorzy czy mistrzowie.
Ta część to także nauka o budowie sieci trakcyjnej, która ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania całego transportu tramwajowego. Kursanci uczą się nazewnictwa taboru, pozyskują wiedzę o budowie wagonów, gdzie omawiane są poszczególne części wozu i ich funkcji oraz ewentualne usterki. Same zasady ruchu drogowego wyjaśniane są od podstaw, ponieważ kursant nie musi legitymować się prawem jazdy na samochód, ale przecież musi znać te zasady, by bezpiecznie prowadzić skład tramwajowy.
Kurs praktyczny z kolei to już zajęcia na „żywym organizmie”, czyli wiąże się to z wyjazdem z zajezdni. Tramwajowa nauka jazdy prowadzona jest na wszystkich typach wagonów. Oczywiście każdorazowy wyjazd odbywa się pod ścisłym nadzorem doświadczonego instruktora.
Kursanci, wiedzę zdobytą podczas części teoretycznej, muszą tu wykorzystywać ze szczególną uważnością. Prowadzenie tramwaju przez różne zakątki miasta jest wymagające. W niektórych miejscach, gdy kursant prowadzi skład przez torowisko bez niewydzielonego buspasa a obok jadą samochody, musi wykazać dużą przezorność. Jak wskazują kursanci, życie miasta to „jedna wielka rutyna”, a piesi mają zakodowane pewne nawyki. Podczas nauki jazdy nie zawsze skład zatrzymuje się na przystankach, natomiast pieszy, który widzi dojeżdżający do przystanku tramwaj jest w 100% pewien, że owy tramwaj się zaraz zatrzyma i zdarza się, że niemal wchodzi pod jadący skład.
Wjeżdżanie na rondo lub zjeżdżanie z niego, zwężenia dróg, sygnalizatory świetlne, ograniczenia prędkości… prócz oczywistej kontroli ruchu drogowego, by skład prowadzić świadomie, kursant musi również chłonąć wiedzę o samym pojeździe i przede wszystkim o tym, jak się on zachowuje w trakcie przejazdu. Podobnie jak z autem: droga hamowania na śliskiej nawierzchni – jak podczas deszczu – jest większa. Sam skład z kolei to ogromna masa, nawet jeśli nie ma pasażerów, to zatrzymanie wagonów natychmiast w miejscu jest nie możliwe.
Czy w Szczecinie są trasy łatwe i trasy trudne do prowadzenia składu? Trudno je tak klasyfikować, ale niewątpliwie każda ma swoją specyfikę. Przejazd z Osiedla Zawadzkiego na Turkusową na pewno będzie wyglądał inaczej niż prowadzenie tramwaju na Pomorzany, Gocław czy Ludową. Z kolei w miejscach takich jak np. ulica Krasińskiego motorniczy wręcz „musi mieć miarkę w oczach” i umiejętnie ocenić odległość od potencjalnie źle zaparkowanego samochodu lub innego pojazdu, próbującego na zwężeniu wepchnąć się przed tramwaj. Kierowcy samochodów niestety popełniają błędy, a motorniczy powinien mieć zdolność przewidywania potencjalnych zagrożeń.
Kurs niewątpliwie nie należy do najłatwiejszych. Tramwaj – choć bierze udział w ruchu drogowym podobnie jak samochody – mimo wszystko jest innym pojazdem, inną ma też rolę.
Kurs kończy się egzaminem państwowym, a szczecińscy kursanci po jego zdaniu mają gwarancję zatrudnienia w Tramwajach Szczecińskich.
