Wybory parlamentarne odbędą się w tę niedzielę, 15 października. Wydawałoby się, że nie ma nic prostszego – postawić krzyżyk przy nazwisku kandydata. Nic bardziej mylnego. Nasz głos będzie decydował o przyszłości Polski przez najbliższe 4 lata. Podpowiadamy jak załatwić potrzebne formalności, co zrobić z kartą referendalną oraz jak znaleźć najlepszego dla siebie kandydata.
Wybierz odpowiedni komitet wyborczy i kandydata
To jeden z najtrudniejszych, ale też najważniejszy krok. Najnowszy sondaż IBRiS dla Wydarzeń Polsat News pokazuje, że 8,1% Polaków nie zdecydowała jeszcze, na kogo odda swój głos, a wielu z nas ostateczną decyzję podejmie dopiero przy urnie. Warto, aby był to świadomy i przemyślany wybór, w zgodzie z naszymi przekonaniami.
Z pomocą przychodzą strony, które za sprawą pytań pozwalają porównać swoje poglądy z odpowiedziami udzielonymi przez partie polityczne (bądź określonymi na podstawie wypowiedzi i programów). Najbardziej znany jest Latarnik Wyborczy przygotowany przez Centrum Edukacji Obywatelskiej. To test z 20 stwierdzeniami, z którymi możemy się zgodzić lub nie, bądź zaznaczyć odpowiedź „nie mam zdania”. Przy każdym stwierdzeniu dostępne jest wyjaśnienie i kontekst. Po wypełnieniu Latarnik Wyborczy porównuje odpowiedzi z deklaracjami komitetów wyborczych. Jak podaje Centrum Edukacji Obywatelskiej, test wykonało ponad 4 mln osób. Latarnik Wyborczy 2023 dostępny jest na stronie latarnikwyborczy.pl
W przestrzeni medialnej pojawiały się głosy, że 20 pytań w Latarniku Wyborczym to zbyt mało, by dokładnie zbadać nasze przekonania i poglądy. Prawdą jest, że wybrane przez Centrum Edukacji Obywatelskiej tematy to jedynie skromny wycinek tego, czym żyją na co dzień Polacy. Bardziej rozbudowanym, bo zawierającym aż 102 pytania testem jest Barometr Wyborczy 2023 stworzony przez kooperację strony myPolitics oraz organizację Ad Personam przy udziale ekspertów. Ten polityczny quiz został wykonany już prawie 450 tys. razy i dostępny jest na stronie mypolitics.pl.
Gdy już zdecydujemy się na odpowiednią listę wyborczą, warto zapoznać się z kandydatami z naszego okręgu. W przypadku Senatu sprawa jest o tyle prosta, że do Izby Wyższej są jednomandatowe okręgi wyborcze. To oznacza, że każda lista może wystawić tylko jednego kandydata. W naszym okręgu senackim nr 97 (Szczecin wraz z powiatem polickim) sytuacja jest bardzo klarowna, ponieważ startuje tylko dwoje kandydatów: Agnieszka Kurzawa z PiS oraz Tomasz Grodzki z KO, który otrzymał poparcie opozycyjnego Paktu Senackiego.
Komplikacje mogą nastąpić w przypadku list do Sejmu. Nasz okręg wyborczy do Izby Niższej Parlamentu ma nr 41 i obejmuje zachodnią część województwa. Startuje z niego 8 komitetów wyborczych, które w większości wystawiły po 24 kandydatów. W celu wybrania osoby, którą chcemy w przyszłości zobaczyć w ławach sejmowych, warto odwiedzić stronę wybory.gov.pl i poznać choćby nazwiska kandydatów na listach. Pamiętajmy, że nie tylko pierwsze miejsca mają szansę zyskać mandat. Liczba głosów na poszczególnych kandydatów ma znaczenie, dlatego politycy często zacieklej walczą z kolegami i koleżankami z listy niż swoimi politycznymi oponentami. Pojawiające się w mediach „miejsca biorące” mają jedynie znaczenie psychologiczne, ponieważ częściej przyciągają uwagę do końca niezdecydowanych wyborców.
Załatw formalności i sprawdź, gdzie będziesz głosował
Warto przygotować się wcześniej, ponieważ nikt z nas nie chciałby nieprzyjemnej pomyłki w dniu wyborów. Ostatnie formalności można wykonać tylko do 12 października. Z tego względu Urząd Miasta w Szczecinie wydłuża godziny w środę 11 października.
– Urzędnicy będą czekać na mieszkańców wyłącznie w sprawach związanych z wyborami w godz. 15:30-18 – informuje Centrum Informacji Miasta. – W gmachu przy pl. Armii Krajowej będzie działać 7 stanowisk, a w filii na Prawobrzeżu – 3.
Przy okienkach będzie można m.in. pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania, złożyć wniosek o zmianę miejsca głosowania czy sprawdzić, do którego lokalu trzeba się udać, aby zagłosować. Pamiętajmy, że na ostatnią chwilę zainteresowanie usługami wyborczymi jest zawsze największe, dlatego dobrze załatwić swoje sprawy przez internet. Na stronie gov.pl można na przykład w kilka minut złożyć wniosek o zmianę miejsca do głosowania w tych wyborach. Potrzebny do tego będzie profil zaufany lub aplikacja mObywatel. Wniosek można podpisać elektronicznie.
Dotychczas w Szczecinie wydano prawie 4,5 tys. zaświadczeń o prawie do głosowania, a do spisu dopisało się ponad 10 tysięcy osób. To prawie dwukrotnie wyższe wartości niż przy ostatnich wyborach parlamentarnych.
Pamiętaj o karcie referendalnej
Referendum odbywa się w czasie wyborów, ale jest od nich niezależne. Padną w nim 4 pytania: o migrację i relokację imigrantów, wiek emerytalny, sprzedaż Spółek Skarbu Państwa i barierę na granicy polsko-białoruskiej. Obecnie tylko rządzący zachęcają do wzięcia udziału w referendum. Pozostałe komitety wyborcze namawiają do bojkotu lub temat ignorują.
W przypadku referendum kluczowa jest frekwencja. Jego wynik jest wiążący tylko wtedy, gdy weźmie w nim udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania. Kiedy możemy odmówić przyjęcia karty referendalnej? Ten aspekt sprecyzowała szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak w rozmowie z PAP. Wyborca ma prawo odmówić przyjęcia karty, dopóki nie odejdzie od stołu, przy którym siedzi komisja. Jednak gdy złożymy swój podpis na spisie wyborców, wciąż nie jest na to za późno.
– Jeśli wyborca pobrał karty do głosowania i odszedł od stołu, przy którym siedzi komisja, a potem zmieni zdanie i stwierdzi, że nie chce brać udziału w którymś z głosowań, to może ją przynieść z powrotem komisji, a komisja nie ma prawa wrzucić tej karty do urny. Taka karta zostanie zapakowana do odpowiedniego pakietu, opisana i zapieczętowana. W taki sam sposób postępuje komisja, jeśli znajdzie kartę w lokalu wyborczym, bo to też się zdarza – poinformowała Magdalena Pietrzak.
Skorzystaj z ułatwień komunikacyjnych w dniu wyborów
W dniu wyborów mieszkańcy Szczecina będą zwolnieni z opłat za przejazdy środkami komunikacji miejskiej. Decyzja ta została przyjęta przez Radę Miasta Szczecin 5 września 2023 r. Zwolnienie z opłat obejmuje także gminy położone w obrębie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego, z którymi Szczecin ma podpisane stosowne porozumienie (Dobra, Police, Kołbaskowo).
Osoby z niepełnosprawnością będą mogły skorzystać z przewozów do komisji wyborczych realizowanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie. Zgłoszenia przyjmowane są do 13 października.
– Zapotrzebowanie na transport można zgłaszać w tygodniu poprzedzającym wybory tj. od 9 do 13 października 2023 r. w godzinach 8:00-14:00 pod numerami telefonów 91 42 43 555 lub 697 066 240. – informuje Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie. – Pod powyższymi numerami telefonów udzielane będą także wszelkie informacje dotyczące przewozów. Osoba z niepełnosprawnością, dla której realizowany będzie transport, musi mieć ze sobą ważne orzeczenie o niepełnosprawności, które trzeba będzie okazać kierowcy. Transport będzie realizowany 15 października 2023 r. (niedziela) w godzinach 9:00-15:00 w miarę istniejących możliwości przewozowych, wynikających z kolejności przyjmowanych zgłoszeń.
Przygotuj dowód osobisty (może być w formie elektronicznej)
Dokumentami, które należy ze sobą wziąć na głosowanie, są dowód osobisty lub paszport. Na szczęście w tym roku dla zapominalskich znajdzie się opcja zapasowa. Od 14 lipca tego roku fizyczny dokument może zastąpić ten elektroniczny w aplikacji mObywatel.
Członkowie komisji będą przeszkoleni, że mObywatel jest dokumentem, który tak samo uwiarygadnia naszą tożsamość jak dowód osobisty czy paszport. Możemy śmiało użyć aplikacji, aby wziąć udział w głosowaniu.
