Czy sztuka może realnie wpływać na życie społeczne? Fundacja Art Transparent przekonuje, że tak — i właśnie opublikowała wyjątkowy przewodnik, który pokazuje, jak to zrobić. „Narzędziownik. Społeczne zamawianie dzieł sztuki” to praktyczny podręcznik dla lokalnych społeczności, samorządów i organizacji, które chcą włączać mieszkańców w proces tworzenia sztuki i przemiany swojej okolicy.
Publikacja powstała w ramach międzynarodowego projektu DemArt – Democratising Art Commissioning by Involving Local Communities, finansowanego z programu Kreatywna Europa. Jego głównym założeniem jest włączenie obywateli w proces powstawania dzieł sztuki w przestrzeni publicznej – tak, aby wspólne projekty artystyczne stały się impulsem do dialogu, współpracy i odbudowy więzi społecznych.
Jak podkreślają autorzy, „narzędziownik” to nie tylko instrukcja techniczna, ale przede wszystkim inspiracja do działania. Pokazuje, jak poprzez kreatywność i współpracę można wzmacniać demokrację, integrować mieszkańców i rozwijać lokalne wspólnoty.
Przewodnik krok po kroku – od pomysłu do realizacji
„Narzędziownik” to kompletny przewodnik po procesie społecznego zamawiania dzieł sztuki – od pierwszego pomysłu, przez konsultacje z mieszkańcami i artystami, po realizację i utrzymanie projektu. Każdy etap został opisany w prosty, zrozumiały sposób, z wyszczególnieniem potencjalnych trudności i praktycznych wskazówek.
Publikacja odpowiada m.in. na pytania: jak rozpocząć proces zamawiania dzieła w imieniu społeczności, jak współpracować z artystami i lokalnymi władzami, jak angażować mieszkańców w proces twórczy, jak unikać najczęstszych błędów i konfliktów.
Projekt DemArt realizowany jest w latach 2023–2025 przez międzynarodowe konsorcjum, w skład którego wchodzą: Bethlen Square Theater i Pro Progressione (Węgry), Fundacja Art Transparent (Polska), New Theatre Institute of Latvia (Łotwa).
Jego celem jest stworzenie „Instytutu Wspólnotowego Mecenatu Sztuki”, który promuje kulturę partycypacyjną i wspiera inicjatywy społeczne w całej Europie.
W ramach projektu powstają warsztaty, instalacje artystyczne i lokalne akcje, które angażują mieszkańców, samorządy i artystów. Szczególny nacisk położono na dotarcie do grup marginalizowanych, by dać im głos i przestrzeń do wyrażania własnych doświadczeń.
„Narzędziownik. Społeczne zamawianie dzieł sztuki” jest dostępny bezpłatnie w wersji PDF na stronie: https://arttransparent.org/demart-projekt/toolbox/
Można również zamówić papierową wersję publikacji, wysyłając wiadomość na adres: fundacja@arttransparent.org
