Home Aktualności Szczecin przed wojną. Ta ilustracja pokazuje przemysłowe Pomorzany
AktualnościHistoria

Szczecin przed wojną. Ta ilustracja pokazuje przemysłowe Pomorzany

325

W drugiej połowie XIX wieku Szczecin przeszedł intensywną industrializację, stając się jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych i handlowych w regionie nadbałtyckim. W rejonie nadodrzańskim zaczęły powstawać fabryki, zakłady stoczniowe, magazyny i inne obiekty związane z przemysłem morskim. Ten rozwój przyciągał do miasta tysiące robotników, co doprowadziło do rozrostu dzielnic robotniczych.

 

Muzeum Narodowe w Szczecinie dysponuje ciekawa ilustracją, która pokazuje tereny przemysłowe Pomorzan.

– W 2. połowie XIX wieku nastąpiło przyspieszenie rozwoju przemysłowego i gospodarczego Szczecina. Zmiany te znalazły odzwierciedlenie w sztuce, zwłaszcza w widokach miasta. W kolejnych dziesięcioleciach krajobraz w rejonie nadodrzańskim zamieniał się w typowo robotniczo-przemysłowy. Proces ten fascynował i inspirował wielu artystów, którzy chętnie sięgali po motywy przemysłowe, chcąc wiernie zobrazować wygląd aglomeracji. Nie bez znaczenia był także użytkowy charakter ikonografii – tłumaczy Małgorzata Peszko z Muzeum Narodowego w Szczecinie.

Kompozycje z widokami zabudowy przemysłowej tworzone były bowiem na potrzeby publikacji informacyjnych i technicznych oraz winiet zdobiących papiery firmowe. Pojawiały się także w materiałach reklamowych zakładów przemysłowych, podnosząc ich prestiż. Powiększone winiety przyjmowały często formę portretu firmy i ukazując aktualny wygląd zakładu, zdobiły dyrektorskie gabinety.

– Kompozycje graficzne ukazujące szczecińskie fabryki, reprodukowane w publikacjach na temat handlu i przemysłu, stanowią cenną dokumentację wyglądu zakładów przebudowywanych lub dziś nieistniejących. Ukazywały ich rozplanowanie, formę i wielkość z podwyższonego punktu widzenia, albo z lotu ptaka – mówi Małgorzata Peszko. – Tego rodzaju ilustracją, zdobiącą publikację berlińskiego wydawnictwa Eckstein’s Biographischer Verlag jest grafika z 1907 roku, nieznanego autora, uwieczniająca widziany z lotu ptaka zespół zabudowań fabryki produktów chemicznych w szczecińskiej lewobrzeżnej dzielnicy Pomorzany, która od końca XIX wieku była znana z licznych fabryk, zakładów przemysłowych oraz sprzyjającego industrializacji węzła kolejowego. Grafika odznacza się precyzją w przedstawieniu niskich zabudowań fabrycznych. Pojedyncze kominy oraz równomiernie rozlokowane budynki sprawiają wrażenie ładu, a widoczna w tle delikatna panorama nadodrzańska powoduje, iż industrialna zabudowa nie przytłacza. Szlachetności kompozycji dodaje ulokowane w prawym dolnym rogu wyobrażenie germańskiej bogini Sediny w otoczeniu smoków, która za sprawą fontanny wykonanej przez niemieckiego rzeźbiarza i rysownika Ludwiga Manzla (1858–1936) stała się symbolem Szczecina schyłku XIX i 1. połowy XX wieku – dodaje.

Już w tamtym czasie miasto było także silnym ośrodkiem kultury, z teatrami, muzeami i galeriami, które wspierały artystów i twórców. Pomimo przemysłowego charakteru, Szczecin zachowywał swój status kulturalnej metropolii, a architektoniczne perły miasta, jak chociażby Zamek Książąt Pomorskich, współistniały z surowymi krajobrazami portowymi. Przedwojenny Szczecin to zatem miasto pełne sprzeczności – z jednej strony duma przemysłowa Niemiec, a z drugiej ośrodek bogaty w kulturę i sztukę, który inspirował licznych twórców, zarówno lokalnych, jak i przyjezdnych.

 

Powiązane artykuły

już po raz siódmy willa przy al. wojska polskiego 95 została wystawiona przez miasto na sprzedaż. jest ona jednym z najstarszych budynków na łęknie, a kryje w sobie bardzo ciekawą i niebanalną historię. ogłoszony przez prezydenta piotra krzystka przetarg dotyczy nieruchomości gruntowej zabudowanej będącej własnością gminy miasto szczecin, stanowiącej działkę nr 126/2 z obrębu ewid. 1021 o powierzchni 2290 m kw. zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego willa jest przeznaczona na usługi, a ze względu na jej charakterystyczny wygląd stanowi idealne miejsce do urządzenia tam restauracji, pensjonatu bądź hotelu. urzędnicy oceniają stan budowli jako dobry, dzięki czemu nie wymaga dużych nakładów finansowych na przystosowanie, w odróżnieniu od innych zabytków. cenę wywoławczą ustalono na 4,2 mln zł, a od tej kwoty trzeba też odliczyć bonifikatę w wysokości 5 proc. potencjalny właściciel będzie musiał wnieść wadium wynoszące 420 tys. zł. przetarg odbędzie się w trybie ustnym 16 kwietnia o godz. 11:00 w siedzibie urzędu miasta przy pl. armii krajowej 1, w sali obrad rady miasta. w tych murach kryje się bogata historia willa przy al. wojska polskiego 95 została zbudowana w latach 1875-1876 dla kupca i rentiera w. flüggego. od początku odróżnia się od pozostałych budynków tego typu w swojej okolicy za sprawą jej utrzymania w stylu angielskich posiadłości wiejskich, a uroku dodają jej gotyckie wieżyczki – stąd potoczna nazwa „angielski zamek”. w okresie niemieckim wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk, jednak na szczególną uwagę zasługuje fakt, że w 1935 roku stała się siedzibą jednego z oddziałów ss. - mieszkali tutaj do czasów ii wojny światowej kapitan marynarki w. lauter, współwłaściciel firmy werner und reinhardt i kupiec paul schegel. to właśnie on przyczynił się do zapisania na kartach historii najczarniejszego rozdziału związanego z willą. wynajął ją bowiem oddziałom ss, które miały tu swoją siedzibę aż do końca ii wojny światowej – czytamy na stronie urzędu marszałkowskiego województwa zachodniopomorskiego. wyjątkowa willa przy alei wojska polskiego znów jest na sprzedaż
Aktualności

Wyjątkowa willa przy alei Wojska Polskiego znów jest na sprzedaż

Już po raz siódmy willa przy al. Wojska Polskiego 95 została wystawiona...

bezpieczny weekend na drogach? nie do końca – pijani kierowcy i setki wykroczeń
Aktualności

Bezpieczny weekend na drogach? Nie do końca – pijani kierowcy i setki wykroczeń

Miniony weekend na drogach upłynął bez poważniejszych wypadków, co można uznać za...

jej historia chwyta za serce. wega odnalazła się dzięki pracownikom zditm
Aktualności

Jej historia chwyta za serce. Wega odnalazła się dzięki pracownikom ZDiTM

Pracownicy ZDiTM codziennie podczas swoich obowiązków służbowych pokonują ulice naszego miasta. Prowadzą...

jarmark wielkanocny w szczecinie – zgłoś swoje stoisko już teraz!
Aktualności

Jarmark Wielkanocny w Szczecinie – zgłoś swoje stoisko już teraz!

Choć do Jarmarku Wielkanocnego w Szczecinie pozostały jeszcze dwa miesiące, organizator –...