Już w czwartek, 10 kwietnia, o godzinie 19:00 w TRAFO Trafostacji Sztuki w Szczecinie odbędzie się otwarcie długo wyczekiwanej solowej wystawy Karoliny Breguły zatytułowanej „Dziwny deszcz”. To wydarzenie nie tylko artystyczne, ale i społeczne – zaproszenie do wspólnego przeżywania lęków, nadziei i pytań o przyszłość w świecie, który zdaje się przyspieszać ku katastrofie.
– Nic się nie dzieje. Pewnie zaczyna cię nudzić to czekanie, co? A to się tak szybko zmienia, jak jeszcze nigdy, naprawdę – mówi bohaterka najnowszej pracy Breguły, snując się przez podmokłe tereny w kożuchu z lisa i torbą z globalnej sieci handlowej. Ten niepokojący monolog wybrzmiewa w tytułowej instalacji filmowej, stworzonej specjalnie z myślą o szczecińskiej ekspozycji. Artystka, inspirując się m.in. filozofią Timothy’ego Mortona oraz koncepcją „bycia w pętli”, opowiada o świecie pozbawionym linearnych struktur i stabilnych punktów odniesienia. O świecie, w którym wszystko już się dzieje – tylko nie potrafimy tego dostrzec.
Oprócz „Dziwnego deszczu” zobaczymy również dwie premierowe instalacje wideo, nigdy wcześniej niepokazywane w Polsce, a także kilkanaście starszych prac. Trzon wystawy stanowią monumentalne projekty: „Burza” – pięciokanałowa instalacja zrealizowana w 2024 roku w Irlandii Północnej, oraz „Kurz” – trzykanałowe wideo stworzone w 2021 roku na Tajwanie. W obu dominuje motyw oczekiwania na katastrofę – oczekiwania tak długiego i dusznego, że aż staje się rzeczywistością samą w sobie.
Świat w stanie zawieszenia
Prace Karoliny Breguły opowiadają o ludziach na krawędzi – tych, którzy mierzą się z wojną, napięciami społecznymi, zagrożeniem klimatycznym. Tajwańskie domy czekające na wyburzenie, kobieta dryfująca po morzu bez ryb, ofiary podnoszących się poziomów wód – to obrazy utraty, rozpadania się świata, w którym znika zaufanie, wspólnota, poczucie bezpieczeństwa.
A jednak Breguła nie zostawia widza w samotności. Jej metoda to współpraca, wspólne opowiadanie historii, tworzenie przestrzeni do bycia razem – również w bólu i zagubieniu. Tak zaprojektowana została architektura wystawy, opracowana wspólnie z kolektywem Muh Crew (Łukasz Kowalski i Jakub Henke). Powstała z fragmentów dawnych scenografii i ekspozycji, odnalezionych w szczecińskich instytucjach kultury. To przestrzeń nie tylko do oglądania, ale i do rozmowy, wymiany, refleksji.
Otwarcie wystawy zbiega się z okresem wyjątkowo gęstym od globalnych i lokalnych napięć. „Dziwny deszcz” wydaje się więc nie tylko artystycznym komentarzem do współczesności, ale też próbą uchwycenia stanu zbiorowej duszy. To ekspozycja, która pyta: co robimy, kiedy czujemy, że wszystko wokół się rozpada? Jak mówić o kryzysie, nie popadając w banał? Jak szukać nadziei – bez naiwności?
Breguła – artystka od trudnych tematów
Karolina Breguła od lat tworzy na styku sztuki wizualnej, filmu, fotografii i działań społecznych. Jej prace były pokazywane m.in. w Muzeum Żydowskim w Nowym Jorku, Tokyo Photographic Art Museum czy na Biennale w Wenecji. Mieszka i pracuje w Szczecinie, wykłada w Akademii Sztuki, a od niedawna współtworzy przestrzeń Lokatorne – miejsce na działania „antydyscyplinarne”. Wystawę kuratoruje Agata Chinowska, historyczka sztuki, kuratorka, założycielka Fundacji Sztuki Współczesnej AA+.
Wystawa „Dziwny deszcz” potrwa od 11 kwietnia do 8 czerwca 2025 roku w TRAFO Trafostacji Sztuki w Szczecinie.
